İnsani Gelişme Endeksi’nde Norveç Son 12 Yıldır Zirveyi Kaptırmıyor

Norveç son on iki yıldır olduğu gibi bir kez daha dünyada en yaşanacak ülke seçildi. Norveç’i küçük bir puan farkı ile Avustralya ve İsviçre izledi.

Peki bu ilk üç ülke İnsani Gelişme Endeksi’nde (İGE) ilk üçe taşıyan göstergeler neler? Sağlık, eğitim, yaşam beklentisi ve yüksek gelir.

Norveç, İnsani Gelişme Endeksi’ne ek olarak dünyanın en müreffeh ülkesi sıralamasında birinciliği son yedi yıldır kimseye kaptırmadı. Endeks bileşenleri genel olarak bir kişinin ne zaman doğduğu, okulda geçireceği toplam eğitim yılı ve gayrisafi milli gelire bakarak kişinin yaşam beklentisini ortaya çıkarıyor.

İngiltere, bir önceki yıla göre bir sıra yukarı tırmanıyor ve endekste 14. sırada. Hayat beklentisi İngiltere’de 80.7, iken zirvedeki Norveç’te 81.6 yaş. İngiltere, bununla birlikte okulda geçen ortalama 13.1 yıl ile endekste üstünde bulunan ülkelerin hepsinden daha iyi durumda.

Beklenen okullaşma yılında Avustralya, 20.2 sene ile zirvede. İGE’de orta sıralarda bulunan diğer birçok ülke gibi 19. Sıradaki Lüksemburg ve 32. sıradaki Katar 13.9 ortalama okullaşma yılı ile ilk 50’deki ülkenin genel resmini çiziyor.

Japonya 19. sıradan 20.liğe bir basamak gerilerken, en büyük düşüşü 27 basamak ile Libya (94) ve 15 basamak ile Suriye (134) yaşıyor. Geçen yıla göre beş basamak yükselen Hindistan ise 1.28 milyar nüfusu ve dünyanın en büyük üçüncü ekonomisi olmasına ragmen 130. sıradaki yerini koruyor.

En yüksek insani gelişme endeksine sahip İlk 49 ülke arasında 18. sırada İsrail, 29. sırada Yunanistan ve 49. sırada Balkanların küçük ülkesi Karadağ var.

Yüksek insani gelişme endeksine sahip ülkeler ise listede 50 ile 105. sıralar arasında izliyor ve içlerinde 72. Sıradaki Türkiye ile birlikte Ürdün, Sırbistan ve Malezya gibi ülkeler mevcut.

Bir diğer kategori olan orta seviyede insani gelişme endeksine sahip ülkeler 106 ile 143. sıra arasındaki 27 ülkeden oluşurken, 106. ülke Botswana,  143. ülke ise Afrika kıtasının batı kıyılarında konuşlanmış bir ada olan Sao Tome and Principle.

145. sıradaki Kenya ise düşük seviye insani gelişme endeksinin  başladığı ülke. Listenin en sonunda ise Burkina Faso, Burundi, Chad, Eritre, Orta Afrika Cumhuriyeti ve Nijer ülkeleri var. Örnek olarak Nijer ülkesinde beklenen okullaşma yılı, çok gelişme endeksine sahip ülkelerle karşılaştırıldığında nerede ise üçte biri seviyesinde toplam 5.4 yıl ile kısıtlı. Öte yandan Orta Afrika Cumhuriyeti’nde hayat beklentisi, İngiltere’dekinden 30 yıl daha az.

Add a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *